Artykuły

W jaki sposób wspomagać dzieci w rozwijaniu sprawności manualnej?

Zabawy paluszkowe

Znaczenia sprawności manualnej, tj. umiejętności sprawnego operowania dłońmi, nie sposób przecenić. Korzystamy z niej bowiem nie tylko własnoręcznie przygotowując prezenty dla najbliższych, ale także robiąc notatki, zapinając guziki, otwierając kłódkę kluczem, odkręcając słoik, przygotowując sobie kanapkę czy zbierając rozsypane drobne. Jest to bez wątpienia jedna z ważniejszych umiejętności, zapewniających nam sprawne, samodzielne funkcjonowanie. Warto zatem, poprzez stosowanie odpowiednich ćwiczeń i zabaw, wspomagać dzieci w jej rozwoju.

Jednymi z najprostszych zabaw, sprzyjających rozwojowi sprawności manualnej, są tak zwane zabawy paluszkowe, do których należą, m.in., popularne „Idzie rak nieborak” czy „Tu sroczka kaszkę warzyła”. Można stosować je już u najmłodszych dzieci, a także u tych dzieci, które nie dojrzały jeszcze do pozostałych z opisanych poniżej zajęć. Początkowo przeprowadzane są one niejako „na dziecku” przez dorosłego, który recytuje tekst wierszyka, jednocześnie dotykając różnych części dziecięcego ciała, a zwłaszcza dłoni i palców, którymi wykonuje ponadto różnego rodzaju proste ruchy. Przy wielokrotnym powtarzaniu wybranych zabaw z tego rodzaju, z czasem dziecko zaczyna coraz bardziej aktywnie w nich uczestniczyć, aż w pewnym momencie nabywa umiejętność samodzielnego ich przeprowadzania na dorosłym partnerze. Mimo iż zabawy paluszkowe są dobrze znane i powszechnie stosowane, nie każdy zdaje sobie sprawę z ich wartości. W omawianym kontekście wspomagania dzieci w rozwoju sprawności manualnej warto podkreślić przede wszystkim to, że są one dla dzieci swego rodzaju treningiem wykonywania prostych ruchów dłoni i palców, opanowanie których ułatwi im zarówno uczestniczenie w innego rodzaju zabawach, jak i osiąganie coraz większego stopnia samodzielności w wykonywaniu czynności dnia codziennego. Liczne przykłady zabaw paluszkowych bez trudu znaleźć można pod tym hasłem w Internecie. Zawierają je także takie pozycje jak: „Zabawy paluszkowe” Krzysztofa Sąsiadka, „Zabawy z najmłodszymi dziećmi” Wandy Szumanówny oraz „Przytulanki, czyli wierszyki na dziecięce masażyki” Marty Bogdanowicz. Przykłady zabaw paluszkowych znajdują się także w książce „W co się bawić z dziećmi?” ostatniej z wymienionych autorek, do której dołączono płyty CD z muzycznymi aranżacjami opisywanych propozycji.